Islah Nedir?

Zaman içerisinde dilimize yerleşmiş olan ve esasen günlük hayatta da sıkça karşılaştığımız kelimelerden bir tanesi ıslahtır. İlk defa duyanlar için ıslah ne demek sorusunu yanıtlamak gerekmektedir. Islah; iyileştirme, düzeltme ve iyi bir duruma getirme anlamlarını taşıyan Arapça kökenli bir kelimedir. Islah herhangi bir durumu daha iyi hale getirmek şeklinde de tanımlanabilir. Islah kelimesi hukuk terminolojisinde de yerini almaktadır. Hukuk dilinde ıslah; görülmekte olan bir davanın taraflarından birinin yapmış bulunduğu bir usûlî işlemin kısmen ya da tamamen düzeltmesini ifade eder.

Davanın Islahı Ne Demek?

Peki, hukukun önemli bir konusu olan davanın ıslahı ne demektir? Davada iddia ve savunmaların genişletilmesi yasağı sebebiyle tarafların yapamadıkları işlemleri yaparak verdikleri dilekçeleri tamamen veya kısmen düzeltmelerine ıslah denilmektedir. Bir örnek vermek gerekirse; davacı taraf bir malın teslimini talep ederken davasını ıslah ederek malın bedelini talep edebilir. Bir kişi davanın ıslahı sayesinde dava dilekçesinde unuttuğu bir vakıayı ileri sürebilir. Genel bir ifade ile ıslah; tarafların yaptıkları usul işlemlerini düzeltmelerine ya da eksiklerini tamamlamalarına yardımcı olan bir kurumdur. Bu yönüyle yargılama sırasında usuli eksiklik veya hatalar sebebiyle ortaya çıkabilecek hak kayıplarının önüne geçilmesini sağlamaktadır.

Islah mahkemeye yöneltilen tek taraflı bir irade beyanıdır. Bu nedenledir ki geçerliliği karşı tarafın ve mahkemenin kabulüne bağlı değildir. Davanın ıslahı için gerekli şartların yerine getirilmesiyle ıslah geçerli olur. Belirtmek gerekir ki iddia ve savunmayı değiştirme ve genişletme sayılmayan hallerde ya da karşı tarafın rızasının olduğu durumlarda kişinin ıslaha başvurmasına gerek yoktur. Öte yandan dava dosyasında bulunan belgelerdeki açık yazı ve hesap hataları ile aynı şekildeki maddi hatalar karar verilinceye kadar düzeltilebilir.